Hester Loeff Conservator landzoogdieren Koninklijk Zeeuws genootschap der Wetenschappen

“Via de werkgroep Geologie van het Koninklijk Zeeuws genootschap der Wetenschappen hoorde ik dat er een bijzondere vondst was gedaan bij het uitgraven van de sluishoofden rond de 18 meter onder NAP van de Nieuwe Sluis in Terneuzen. Ik werd gevraagd om mee te kijken naar de gevonden botten. Ik ben zelf conservator van de collectie landzoogdieren en kon daardoor helpen met het vaststellen van de herkomst van het materiaal. Een leuke klus!

De gevonden botten zijn afkomstig van onder andere een wolharige mammoet, een wolharige neushoorn en een paard. Ook zijn er botten van verschillende zeezoogdieren boven de grond gekomen, waaronder van een walvis en een dolfijn. Het botmateriaal van de zeezoogdieren is tussen de 15 miljoen en 2,5 miljoen jaar oud. Dat is uit de tijdperken Mioceen en Plioceen. Het botmateriaal van de landzoogdieren komt uit het Pleistoceen, van 42.000 jaar en ouder. Dat heeft gespecialiseerd onderzoek van de Universiteit van Groningen aangetoond.

Het is bijzonder dat er zo’n grote hoeveelheid botten vlak bij elkaar gevonden is. Waarschijnlijk is het verspoeld materiaal. Dat houdt in dat de grondlagen door een rivier zijn uitgesleten waardoor het oudere materiaal bij elkaar op een plek verzameld is. Het gebied waar het sluizencomplex nu gevestigd is, heeft natuurlijk een rijke geschiedenis waarin dat gebeurd kan zijn.

Bij de vondst zitten mooie, vrij complete stukken. Zoals grote slagtanden, een kies en de eerste wervel van een wervelkolom van de wolharige mammoet. Mijn favoriete onderdeel is een deel van het bekken van een mammoet. Uit dat bot kan je zoveel aflezen van de geschiedenis, echt geweldig! Aan het bot kun je zien dat de mammoet niet gezond was, er zat namelijk een grote ontsteking in het bot. En de botresten waren vervolgens weer voeding voor hyena’s, want het bot is helemaal aangeknaagd. Ook heel bijzonder is het zogenaamde emailorgaan. Dit is het orgaan in de kaak van een mammoet waar de nieuwe kiezen gevormd worden. Die zijn zeldzaam, omdat ze snel vergaan of als ze zijn gevonden niet herkend worden.

Bij het informatiecentrum Portaal van Vlaanderen kun je de gevonden botten bekijken. Ik had de eer om een mooie selectie te mogen maken van het botmateriaal, de teksten te schrijven en mee te denken met de presentatie. Het is een aanrader om de botten te gaan bekijken, want zo krijg je een mooi beeld van wat er allemaal in onze ondergrond te vinden is. En een beeld van hoe immens groot de wolharige neushoorn en mammoet geweest moeten zijn.”