Peter Vos geoloog, verbonden aan de Geologische Dienst van Nederland – TNO (GDN-TNO)

“Bij grote grondverstorende projecten, zoals de aanleg van de Nieuwe Sluis, is archeologie verplicht. En dat is gelukkig goed opgepakt. We hebben met ons onderzoek vanuit Deltares stap voor stap meer inzicht gekregen in de geschiedenis en opbouw van het gebied op het sluizencomplex in Terneuzen.

We zijn begonnen met het gebied in kaart brengen op basis van bestaande historische bronnen, zoals oude kaarten, en eerdere studies. Vervolgens zijn op meerdere momenten diepe boringen verricht. Deze boringen waren niet alleen voor het archeologisch onderzoek, maar leverden ook informatie voor geotechniek, milieu en kabels en leidingen. Meerdere vliegen in één klap dus.

Alle grondsoorten zijn vervolgens uitgebreid onderzocht en bekeken op verschillende onderdelen. Hierdoor hebben we de landschapsgeschiedenis van het plangebied goed in kaart kunnen brengen. Een mooi resultaat, want we hebben door de verschillende boringen en ouderdomsbepalingen van de grond heel veel nieuwe kennis over de grondlagen. Als geoloog word ik daar blij van. Daarnaast is het zeven van de boorstaven van de steekboringen natuurlijk altijd spannend. We vonden stukjes walvisbot, haaientandjes en een klein stukje aardewerk in de top van het dekzand. En er zijn mammoetresten gevonden uit de vroege Steentijd tijdens een eerdere bouwfase van de Middensluis.

In september 2016 begonnen we met een vervolgonderzoek op drie locaties. Op de locatie aan de Buitenweg (tussen de West Buitenhaven en Middensluis) hadden we de verwachting om archeologisch erfgoed te kunnen vinden uit de midden Steentijd. Op de locaties aan de noordkant van de Buitenweg en die aan de zuidelijke zijde van de Zeevaartweg hoopten we in de diepere ondergrond (oude Schelde rivierafzettingen) paleontologische resten te vinden zoals die van mammoeten en misschien sporen van Neanderthalers die daar mogelijk gejaagd hebben. Het oude stromengebied van de voormalige Schelde was namelijk een gunstig leefgebied voor mens en dier. Helaas hebben we geen kampement gevonden. Wel zijn drie scherfjes vuursteen naar boven gekomen. Daarnaast is Romeins en Middeleeuws aardewerk gevonden. En botten van vissen, vogels en een zeehond en een fossiele haaientand. Ook heeft het onderzoek bijgedragen aan de verdere ouderdomsbepaling van de grondlagen.

We hebben dus veel informatie over de geschiedenis van het gebied. Het vroegtijdig goed in beeld brengen, maakt de kans op onverwachte vertragingen tijdens het bouwproces en daardoor hoge kosten kleiner. Op basis van de resultaten van het laatste onderzoek is besloten om voor de realisatie geen vervolgonderzoek meer te uit te voeren. Wel is altijd alertheid nodig tijdens de bouw van de Nieuwe Sluis.”

“We zochten naar een speld in een hooiberg en hebben een kleine speld gevonden”

Peter Vos, geoloog bij TNO