Hoe werkt het nivelleerkanaal?

20 mei 2021

Bij de bouw van de Nieuwe Sluis komen heel wat technische termen voorbij. Hierbij meer uitleg over een van deze termen, namelijk het nivelleerkanaal, ook wel omloopriool genoemd. Het nivelleerkanaal komt aan de westzijde van de kolk van de Nieuwe Sluis. Dit nivelleerkanaal dient om de waterstand in de sluiskolk aan te passen. Dus het water aanvoeren en weg laten stromen, afhankelijk van de waterstand aan de kant waar het schip naartoe moet, en dit heet nivelleren. Het nivelleerkanaal staat in verbinding met de sluiskolk via de betonnen bodemroosters.
Binnenkant bodemrooster
De binnenkant van een van de bodemroosters
nivelleerkanaal

De westelijke wand van het nivelleerkanaal is een gedeelte van een diepwand (zie op foto helemaal links), de oostelijke kant een gedeelte van een combiwand, samen met het betonnen dak en de betonnen vloer vormt dit een koker/riool. De koker is glad afgewerkt voor een vlotte doorstroming van het water. De combiwand van het nivelleerkanaal vormt tevens de westelijke kolkwand van de Nieuwe Sluis. Het nivelleerkanaal ligt direct naast de sluiskolk en is zo groot dat er een vrachtwagen doorheen zou kunnen rijden. Het in- en uitstromen van water wordt geregeld via schuiven. Afhankelijk van de situatie en hoe men wil nivelleren staan deze open of dicht.

Locatie nivelleerkanaal
Het nivelleerkanaal zie je op deze foto rechts van de sluiskolk

Schuiven

Op twee plaatsen (op ¼ en ¾) in de kolk van de Nieuwe Sluis komen bodemroosters. Deze maken onderdeel uit van de kolkvloer en zorgen ervoor dat water vanuit het omloopriool de sluiskolk in- of juist uit kan stromen. Met twee sets van vier schuiven kan de waterstroom door het omloopriool (nivelleerkanaal) worden geregeld. Stel er vaart vanaf de Westerschelde een schip in de sluiskolk om richting het kanaal Gent-Terneuzen te gaan en het is laagwater. Dan wordt eerst de sluisdeur achter het schip gesloten (die voor het schip was dan al gesloten en ook alle schuiven zijn dan gesloten). Eenmaal in de gesloten kolk, moet het schip omhoog opschutten (nivelleren) naar het hogere kanaalpeil. Dan zetten we de schuiven aan de kanaalzijde open, waardoor er water vanaf het Kanaal Gent-Terneuzen via het omloopriool (nivelleerkanaal) door de bodemroosters de sluis in stroomt. Het schip komt hierdoor langzaam omhoog tot op het kanaalpeil. Vervolgens gaan de deuren open en kan het schip zonder hoogteverschil het kanaal opvaren.

Bodemroosters

Op de dwarsdoorsnede hieronder kijk je van noord naar zuid en zie je het omloopriool (nivelleerkanaal) aan de rechterkant. Hierbij zie je ook de aansluiting tussen het omloopriool (nivelleerkanaal) en een van de bodemroosters. Het plafond van de bodemrooster is onderdeel van de bodem van de kolk. Het water stroomt via de gaten in de bodemroosters en via het omloopriool de sluis in of uit. De helling in de bodemroosters richting het nivelleerkanaal zorgt voor een goede gelijkmatige verdeling van het water naar of uit de kolk.

dwarsdoorsnede sluiskolk bij een van de bodemroosters met aan de rechterzijde het nivelleerkanaal/omloopriool
Dwarsdoorsnede sluiskolk bij een van de bodemroosters met aan de rechterkant het nivelleerkanaal
Hoe werkt nivelleren met bodemroosters, schuiven en het nivelleerkanaal?